Mianem skóry naczynkowej (naczynioworuchowej, naczyniowej) określa się skórę twarzy, która nadmiernie reaguje na wiele czynników, zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych. Głównym objawem klinicznym jest występowanie zmian rumieniowych. Skóra naczyniowa to często początkowy okres trądziku różowatego.
Rumień początkowo jest przemijający, nasila się pod wpływem stresu, wysokiej temperatury, promieniowania słonecznego, a w późniejszym okresie może być utrwalony. Na skórze twarzy pojawiają się widoczne, mniej lub bardziej liczne, przeświecające przez naskórek drobne rozszerzone naczynia krwionośne, czyli teleangiektazje. Rumień najczęściej zlokalizowany jest w obrębie skóry policzków, nosa, szyi oraz dekoltu. Często dodatkowo występuje uczucie napięcia, ściągnięcia, mrowienia i pieczenia.
Skóra naczynkowa często jest też skórą wrażliwą, może rozwijać się także na podłożu skóry suchej lub mieszanej, znacznie rzadziej dotyczy skóry łojotokowej.
Przyczyny skóry naczyniowej
W skórze naczynkowej pod wpływem różnych czynników dochodzi do podrażnienia tzw. neuropeptydów, które wydzielają substancje zapalne i doprowadzają do zaburzonej kurczliwości naczyń oraz ich wzmożonej przepuszczalności w wyniku czego powstaje rumień, a w dalszym czasie powstaje siatka rozszerzonych naczyń, czyli teleangiektazji.
Pielęgnacja skóry naczyniowej
Ten typ skóry wymaga odpowiednio dobranej pielęgnacji, przeznaczonej do cery naczyniowej i wrażliwej oraz ochrony, szczególnie przed promieniowaniem UV. Ważne jest unikanie czynników szkodliwych, powodujących zaostrzenie zmian rumieniowych. Kosmetyki powinny przede wszystkim zapewniać odpowiednie funkcjonowanie ochronnej bariery naskórka, dobry poziom nawilżenia oraz działać przeciwzapalnie, wzmacniająco na naczynia krwionośne i zmniejszać rumień. Na złą pielęgnację, jak i na wiele pozostałych czynników, m.in. słońce, wysoką czy niską temperaturę, ostre potrawy, skóra reaguje zaczerwienieniem, pieczeniem, świądem, a nawet obrzękiem. Przy skórze naczyniowej wskazane jest wykonywanie testów alergicznych, w celu ustalenia składników drażniących i uczulających. Istotnym elementem jest również odpowiednia dieta, bogata w składniki uszczelniające i wzmacniające naczynia krwionośne.
W przypadku nasilenia zmian skórnych pacjent powinien zgłosić się do dermatologa celem włączenia odpowiedniego leczenia. Leczenie może być kojarzone z odpowiednimi zabiegami kosmetologicznymi, które mają działanie kojące oraz naświetlaniami lampą LED. Zabiegi takie mogą być przeprowadzane przez cały rok, natomiast w okresie jesiennym i zimowym dodatkowo łączone z laseroterapią.
Postępowanie profilaktyczne
Postępowanie profilaktyczne u osób ze skórą naczynkową oraz z trądzikiem różowatym jest niezwykle istotnym elementem mającym na celu zapobieganie powstawaniu zmian naczyniowych, rozwojowi choroby i zaostrzeniom objawów skórnych. W celu zniwelowania działania czynników rozszerzających naczynia krwionośne,profilaktyka opiera się głównie na zmianie trybu życia, unikaniu sytuacji stresowych oraz właściwym doborze kosmetyków i postępowaniu pielęgnacyjnym. Odpowiednio dobrana pielęgnacja wspomaga leczenie jak i zapobiega nasilaniu się procesowi oraz przedłuża okresy remisji. Ze względu na dużą nadwrażliwość skóry, chory nie powinien używać ostrych gąbek do mycia twarzy, wycierać twarzy szorstkim ręcznikiem, gdyż nawet delikatne pocieranie skóry może być czynnikiem drażniącym.
Pacjenci z cera naczyniową powinni unikać nadmiernej ekspozycji na słońce, wysokich i niskich temperatur oraz przebywania w suchych, klimatyzowanych pomieszczeniach. Wg zaleceń Ekspertów z National Rosacea Society osoby dotknięte trądzikiem różowatym powinny ograniczyć przebywanie na powietrzu w słoneczne dni w godzinach 1000-1600, podkreślając jednocześnie konieczność całorocznego stosowania ochrony przeciwsłonecznej.
Odpowiedniej modyfikacji wymaga także dieta osób ze skórą naczynkową oraz chorych na rosacea. Z codziennego jadłospisu należy wykluczyć ostre przyprawy, alkohol oraz napoje zawierające kofeinę, a wysiłek fizyczny powinien zostać ograniczony.
Postępowanie pielęgnacyjne skóry dotkniętej problemem zmian naczyniowych oraz trądziku różowatego opiera się przede wszystkim na właściwym doborze kosmetyków oraz permanentnym stosowaniu fotoprotekcji. Zaleca się stosowanie preparatów kosmetycznych przeznaczonych dla cery wrażliwej ze skłonnością do rozszerzania i pękania naczyń krwionośnych. Kosmetyki te powinny zawierać substancje wzmacniające ściany naczyń krwionośnych oraz poprawiające przepływ krwi, tj. witaminy C, E, K, PP, trokserutin i wyciągi z kasztanowca. Wskazane są również składniki o działaniu przeciwzapalnym i łagodzącym (d-pantenol, alantoina) oraz odbudowujące strukturę i poprawiające funkcjonowanie naturalnej bariery ochronnej naskórka (oleje roślinne zwierające nienasycone kwasy tłuszczowej np. olej z wiesiołka, awokado, ogórecznika), a także o działaniu nawilżającym (kwas hialuronowy, składniki NMF: mocznik, aminokwasy). Poprawieniu właściwości ochronnych skóry sprzyjają ceramidy i sterole, które wbudowując się w strukturę warstwy rogowej regulują jej funkcjonowanie.
